Hadžidedić: Nacija i nacionalizam - Izazovi i zamke

(Patria) - Dr. Zlatko Hadžidedić na temu Nacija i nacionalizam - Izazovi i zamke u okviru serijala javnih online predavanja Bosanskog Akademskog Društva u Austriji ima predavanje 6. decembra.

“Razvio sam nešto drugačiju, sveobuhvatnu teoriju nacija i nacionalizma, oslanjajući se na pretpostavku da je neprekidno širenje jaza između dva društvena sloja prisutna u kapitalizmu, sloja eksploatatora i sloja eksploatiranih, neminovno učinilo beskonačnu akumulaciju kapitala socijalno i ekonomski ne održivom. 

Jer, ekonomskim putem prisilno urbanizirane mase eksploatiranih, istjerane iz ruralnog okruženja i tradicionalnih veza unutar kojih su pretodno obitavale, a zatim prisiljene prodavati svoj rad ispod minimalne cijene, u sebi su imale trajni pobunjenički potencijal koji je mogao uništiti stabilnost čitavog sistema.

Njihov potencijalni bijes nije se mogao ublažiti nikakvim palijativnim mjerama, pa čak ni bilo kakvim sistemskim, poput socijalnih mjera, svjedok je postojanje trajnog, sve većeg jaza bilo dominantno kao strukturalni faktor društva, sve dok je društvo funkcioniralo kao produžetak tržišta. 

Stoga je premošćivanje tog jaza, ali bez stvarne promjene strukture društva, postala najvažniji zadatak za sistem koji pokušava sačuvati svoj mehanizam neprekidnog iskorištavanja radne snage i neograničenog gomilanja kapitala.

Stoga je kapitalistički sistem morao uvesti neku vrstu ljepila koje služi prikrivanju, ali istovremeno i cementiranju, stvarne polarizacije društva. Ovo ljepilo kompenzira iskorijenjene mase za gubitak njihovih autentičnih identiteta, zamjenjujući ih jednim vještačkim. Ovaj višenamjenski izum je koncept apsolutnog društvenog jedinstva, nazvan 'nacija', temeljen na pretpostavci da svi oni koji se nalaze s obje strane jaza, bez obzira jesu li na eksploatatorskoj ili eksploatiranoj strani, automatski dijele ista jednaka prava, iste zajedničke interese i isti identitet.

Definirajući naciju i njene članove kao nosioca suvereniteta nacije i države, ovaj koncept je praktično učinio izrabljivane mase lojalne toj istoj naciji-državi, i time ih učinio lojalnim kapitalističkom sistemu kao takvom“, navodi dr. Zlatko Hadžidedić.