Svijet obilježava Međunarodni dan borbe protiv fašizma

SARAJEVO, (Patria) - Međunarodni dan borbe protiv fašizma i antisemitizma obilježava se danas širom svijeta. Ovo je dan podsjećanja na žrtve fašizma i antisemitizma.

Na današnji dan 1938. godine počeo je veliki pogrom širom Njemačke, poznat kao “Kristalna noć”, koji je bio usmjeren protiv Jevreja i koji je bio prva naznaka onog što danas nazivamo holokaust.

Nacistička Njemačka je 9. novembra 1938. godine počela pogrom jevrejskog naroda. Opljačkani su jevrejski domovi, ali i trgovine, gradovi i sela, dok su jurišnici paravojnih formacije i građani uništili maljevima zgrade ostavivši iza sebe ulice prekrivene komadićima slomljenih prozora. Zbog toga se ovaj događaj zove “Kristallnacht” ili Kristalna noć.

Iako broj mrtvih u Kristalnoj noći nikad nije utvrđen, zvanični podaci govore o ubistvu 91 Jevreja, a 30.000 jevrejskih muškaraca – četvrtina svih jevrejskih muškaraca u Njemačkoj, odvedena je u koncentracione logore gdje su bili mučeni mjesecima, a više od 1.000 ih je pritom umrlo.

Kada se tome doda i broj nastradalih u koncentracionim logorima, dolazi se do broja od oko 2.000 do 2.500 direktnih i indirektnih žrtava Kristalne noći. Prirodu zločina oslikava i činjenica da su čak i neki Nijemci koji nisu bili Jevreji, ubijeni samo zato što je neko smatrao da “izgledaju kao Jevreji”.

Opljačkano je 1.668 sinagoga, a 267 je zapaljeno. Samo u Beču je uništeno 95 sinagoga.

Kristalnonoćni pogrom smatra se simboličkim početkom sistematskog iskorenjivanja jevrejskog naroda koji je počeo diskriminacijom i isključivanjem njemačkih Jevreja još 1933. godine i naposljetku doveo do ubistva miliona Jevreja i tzv. “neprijatelja nemačke države”: homoseksualaca, kriminalaca i “asocijalnih” ljudi, članova raznih religijskih zajednica, ljudi s mentalnim tegobama, političkih “prijestupnika” poput komunista i socijalista, španskih republikanskih izbjeglica i manjina poput Roma i Sinta i ostalih.

15.000 Jevreja poljskog porijekla na današnji dan protjerano je iz Njemačke i iskrcano na poljskoj granici. Desničarska antisemitska poljska vlada, koja je govorila o sopstvenom “jevrejskom pitanju”, odbila je da ih primi, pa je njih oko 5.000 ostalo na ničijoj zemlji.

Neposredni povod za Kristalnu noć bio je Heršel Grinspan, njemački Jevrej koji je pobjegao u Francusku. On je primio pismo od svoje porodice u kome su opisane užasne stvari koje su iskusili tokom deportacije. Grinspan je u znak osvete izvršio atentat na sekretara njemačke ambasade u Parizu Ernsta fon Rata. Ubistvo fon Rata je služilo kao izgovor da se lansira divljanje protiv jevrejskog stanovništva širom Njemačke.