Zorlaci, prvo urbano selo na prostoru bivše Jugoslavije

Selo Zorlaci kod Goražda posebno je iz dva razloga. Jedno, radi se o prvom urbanom selu na prostoru bivše Jugoslavije, a drugo, skoro ne postoji kuća u selu a da neko iz nje nije stekao visoku naobrazbu na nekom od univerziteta širom svijeta, piše novinska agencija Patria.

Zorlaci, koji su udaljeni oko 14 kilometara od grada, počekom 90-ih godina su porušeni do temelja, pod naletom vojske i policije Republike Srpske, čiji su pripadnici ubili nekoliko mještana, uglavnom starih i iznemoglih muškaraca i žena, a njihova tijela zajedno sa kućama spalili su do temelja.

Kuće u Zorlacima, sagrađene od kamena i drveta, bile su koncentrisane oko glavnog seoskog trga, uvučene skoro pod same litice okolnih planina. Štale za stoku su bile odmaknute od sela kako neugodn miris iz njih ne bi uznemiravao stanovnike, baš kao što su izvan sela bile smještene i pušnice u kojima se sušilo voće, naročito šljive, kojih je u Zorlacima bilo u izobilju do pojave šarke.

Ravnicu ispod sela mještani su koristili za sijanje ljetine. Glavna seoska voda izvirala je u centru naselja.

- Nismo sigurni da li je neko planski formirao selo na ovakav način, ali sve ukazuje da su Zorlaci, koji su nastali prije više stotina godina, očito bili formirani na jedan savremen način koji je itekako imao smisla – kazat će danas u selu.

Potomci Zorlaka, 20 i više godina kasnije, razasuti po cijelom svijetu, vraćaju se u selo svake godine, pokušavajući u njemu ponovo započeti život. Ovog ljeta sagrađen je mesdžid, ranije je uređen put, a zidine starih kamenih kuća uskoro će biti konzervirane i ostavljene da svjedoče teškim vremenima što su ih Zorlaci preživjeli tokom posljednjih krvavih sukoba.  

Vrijedni mještani Zorlaka ovog ljeta u selu sagradili i mesdžid (Foto: Amar BIDŽEVIĆ/Patria)

U selo se vratilo i nekoliko porodica koje tu borave tokom cijele godine. Povukli su se, kazat će, iz centra Goražda i sada tu žive od stočarstva i poljoprivrede. Nadaju se da bi selo uskoro moglo postati turistička oaza onih koji se zažele oštrog zraka, čiste vode i zdrave seoske hrane, piše Patria.