U Konjicu protest eko-aktivista zbog gradnje HE Ulog

(Patria) - Građani i eko-aktivisti okupili su se danas u Konjicu na protestu zbog gradnje hidroelektrane (HE) Ulog u entitetu Rs.

Izgradnja ove hidroelektrane prijeti gornjem toku Neretve, na jugu Bosne i Hercegovine.

- Već se naziru posljedice po rijeku i živi svijet. Ali, ovo nije jedina prijetnja opstanku Neretve i njenih pritoka.

Ako se smjesta ne pokrenemo, u slivu hercegovačke ljepotice bit će izgrađeno još 36 hidroelektrana - upozorili su organizatori protesta.

Zahtijevaju hitnu obustavu gradnje HE Ulog, prekid realizacije ostalih energetskih projekata na ovoj rijeci, te zakonsku zaštitu prirodnih vrijednosti sliva Neretve.

Koncesiju za izgradnju HE Ulog 2009. dobila je kompanija EFT, čiji je vlasnik Vuk Hamović.

Radovi su počeli zvanično 2010. ali su obustavljani zbog komplikacija i složenog terena.

Iz EFT-a su u oktobru za Radio Slobodna Evropa potvrdili kako posjeduju sve dozvole za građenje, te da su radovi u završnoj fazi.

Investicija je procijenjena na 70 miliona eura. Izvođač radova je kineska kompanija Sinohydro Corporation Limited, koja je pod američkim sankcijama zbog poslova u Iranu.

Evropska investiciona banka je od avgusta 2023. obustavila finansiranje njenih projekata na godinu dana zbog netransparentnosti i spornog poslovanja.

Ekolozi su nizvodno od lokacije HE Ulog dokumentovali zamućenje rijeke, ali i pomor ribe.

O tome je Centar za životnu sredinu 28. septembra hitnim dopisom obavijestio i Inspektorat Rs.

- Vidjele su se određene posljedice zamućenja Neretve, vidi se to ogromno zagađenje. Dešava se u intervalima.

Ništa nam ne može garantovati da se to opet neće ponoviti za deset dana ili za pola godine.

Foto: Radio Slobodna Evropa

I plus, ono na što upozoravamo jeste da će određene još veće posljedice biti kad se sama elektrana napravi - kaže Vladimir Topić iz Centra za životnu sredinu.

Od vlasti u Rs-u zatražili su da se gornji tok Neretve proglasi zaštićenim, zbog očuvanja staništa i vrijednih vrsta.

- Već do sada imamo više od 1.300 vrsta u gornjem toku rijeke Neretve i u njenoj dolini, sa pretpostavkom da već preliminarni rezultati pokazuju da će ta brojka ići do 2.000.

Samo na osnovu toga možemo reći da je to biodiverzitetski jedno od najvrednijih područja u Bosni i Hercegovini - navodi Topić.

Inspektori su u oktobru izlazili na teren. Tvrde da u rijeci nisu uočili ništa sporno i da je riblji fond dobrog zdravstvenog stanja, te da je voda izuzetne čistoće.

Istovremeno, Vlada FBiH je od Vijeća ministara tražila da zaštiti interes ovog entiteta od posljedica izgradnje HE Ulog.

Ističu da nisu bili uključeni u postupak, te da nisu izvršena opsežna geološka, geotektonska i hidrološka istraživanja.

Na Jablaničkom jezeru, desetak kilometara nizvodno od Konjica zabilježen je rast algi što uzrokuje smanjenje količine kisika i izumiranje životinjske vrste.

Uzrok je zagađenje komunalnim i industrijskim otpadnim vodama, navodi nadležna agencija.

Bosanskohercegovačke rijeke pregrađene su sa više od 120 minihidroelektrana.

Uprkos višegodišnjoj borbi aktivista i stanovništva, još oko 350 ih je u planu ili započetoj izgradnji.

Udio hidroelektrana u ukupnoj proizvodnji električne energije je ispod tri posto.